کاردانو مانند اتریوم یک پلتفرم بلاکچین و شبکهای متنباز است که علاوه بر تراکنش ارزهای دیجیتال، قادر به اجرای قراردادهای هوشمند و توسعهی برنامههای غیرمتمرکز (DApp) روی بستر خود است
در تعریفی ساده باید گفت کاردانو مانند اتریوم یک پلتفرم بلاکچین و شبکهای متنباز است که علاوه بر تراکنش ارزهای دیجیتال، قادر به اجرای قراردادهای هوشمند و توسعهی برنامههای غیرمتمرکز (DApp) روی بستر خود است. بلاکچین کاردانو نیز مانند بلاکچین اتریوم، یک رمزارز اصلی و اختصاصی به نام آدا (ADA با نماد ₳ ) دارد. شباهت دیگر کاردانو به اتریوم، استفاده از روش اجماع اثبات سهام (Proof of stake) برای پردازش تراکنشهاست که بسیار سریعتر و سبکتر از روش اجماع کار (proof of work) بیتکوین است. در ادامه این دو روش را با هم مقایسه خواهیم نمود.
عنوان این بلاکچین برگرفته از نام «جرلامو کاردانو» دانشمند و ریاضیدان ایتالیایی قرن ۱۶ است و نام رمزارز آن «آدا» نیز از نام خانم «آگوستا آدا بایرون» (۱۸۱۵-۱۸۵۲) ریاضیدان انگلیسی برگرفته شده است که بهعنوان اولین برنامهنویس رایانه شناخته میشود. چارلز هاسکینسون، یکی از بنیانگذاران اتریوم، توسعهی پلتفرم بلاکچین کاردانو را در سال ۲۰۱۵ آغاز نمود و با بررسی و رفع نواقصی که در شبکهی اتریوم بهویژه از دیدگاه امنیتی مشاهده کرده بود، کاردانو را در سال ۲۰۱۷ راهاندازی نمود. اکنون کاردانو تحت نظارت سه بنیاد به نامهای The Cardano Foundation، IOHK و Emurgo فعالیت میکند.
کاردانو خود را نسخهی بهروز شدهی اتریوم میداند و در مقایسه با اعتبارنامههای «نسل دوم» اتریوم، خود را بهعنوان پلتفرم «نسل سوم» معرفی کرده است. این پلتفرم، با ارائهی ارز دیجیتالی اختصاصی خود، با هدف ایجاد خدمات بانکی به افراد غیربانکی در سرتاسر جهان، ارسال و دریافت آنی وجوه را از طریق بلاکچین، با حداقل کارمزد میسر ساخته است که کاربردهای زیادی در دنیای تجارت و امور مالی دارد. همچنین کاردانو مدعی سرعت بسیار بالاتر پردازش تراکنشها و مصرف انرژی بسیار کمتر در مقایسه با بیتکوین یا اتریوم است.
شاید این سؤال در ذهن شما ایجاد شده باشد که چگونه میتوان ارز کاردانو (آدا) را استخراج نمود؟ پاسخ این است که آدا مثل بیتکوین قابلاستخراج نیست، بلکه صرفاً از طریق رمزگشایی توسط شبکهی بلاکچین تولید، سپس در صرافیهای معتبر ارزهای دیجیتال عرضه و برای مشتریان قابل خریداری میگردد. در ادامه تفاوت استخراج بیتکوین و استحصال آدا را از منظر علمی توضیح میدهیم.
در حال حاضر دو مکانیسم اجماع عمده وجود دارد که ارزهای دیجیتال برای تأیید تراکنشها از آنها استفاده میکنند. اولین مکانیسم اثبات کار (PoW) است که بیتکوین از آن استفاده میکند. این بدان معناست که کاربران را ملزم میکند تا پازلهای رمزنگاری پیچیده را قبل از اضافهشدن به بلاکچین حل کنند تا به آنها پاداش دهد. این روش را با عنوان استخراج ارز دیجیتال (mining) نیز میشناسیم. اثبات سهام (PoS)، دیگر مکانیسم اصلی اجماع، با حذف منابع محاسباتی عظیم مورداستفاده در الگوریتم اثبات کار، از نظر مصرف انرژی کارآمدتر است و به استخراج بلاکهای داده متکی نیست. در عوض برای توافق بر صحت یک تراکنش قبل از اضافهشدن به بلاکچین، به چند اعتبارسنجی تصادفی توسط دارندگان سهام آن بلاکچین متکی است. همانطور که پیشتر گفتیم بلاکچین کاردانو نیز از روش بهینهی دوم یعنی اجماع سهام بهره میبرد.
همانطور که اشاره شد، در بلاکچین کاردانو از سیستم اجماع سهام استفاده میشود. به بیان سادهتر هرکس سهامدار بزرگتری باشد پاداش بیشتری نیز دریافت میکند. در این سیستم هر کاربر به میزان سهم خود در پشتوانهی ارزی شبکه، برای تأیید تراکنشها اعتبار و قدرت دارد، یعنی تعداد کوینهای آدا که هر فرد بهعنوان وثیقه برای شرکت در پشتیبانی شبکه در حساب ذخیرهی خود نگه داشته است، تعیینکنندهی قدرت وی در تأیید تراکنشها و نیز سهم وی از پاداش حاصل از کارمزدهای تراکنشها است. لازم به ذکر است میزان آدای تعهدشده نمیتواند توسط دارنده استفاده یا خرج شود زیرا بهعنوان وثیقه برای اعتبارسنجی صادقانه نگهداری میشود. بدین ترتیب سهامداران (گروههایی از دارندگان آدا که سکههای خود را تعهد کردهاند) برای بهروزرسانی دفتر کل، باز کردن بلوکهای جدید و کسب پاداشها با یکدیگر همکاری میکنند.
استخرهای سهام، گرههای سرور (server nodes) قابلاعتمادی هستند که کار اعتبارسنجی تراکنشها را انجام میدهند. روش دیگر کسب درآمد از بلاکچین کاردانو این است که شما میتوانید استخر سهام (stake pool) خود را ایجاد کنید و آن را خصوصی نگه دارید یا به دیگران اجازه دهید به استخر شما بپیوندند. همچنین میتوانید با وثیقه قراردادن آدای خود به استخر دیگری، صاحب استخر شوید. بدین ترتیب بخشی از کارمزد تراکنشها به شما تعلق میگیرد.
بهروزرسانی جدید کاردانو در سال ۲۰۲۱ به کاربران اجازه میدهد قراردادهای هوشمند، توکنهای غیرقابلتعویض (NFT) و برنامههای غیرمتمرکز روی این بلاکچین ایجاد کنند و همزمان چندین دارایی را مدیریت نمایند؛ نسخهها و فورکهای آینده نیز قرار است قراردادهای هوشمند و قابلیتهای بیشتری ازجمله برگزاری رأیگیری توسط این شبکه را به شبکهی اصلی بیفزایند.
کاربران Cardano میتوانند نرمافزار کیف پول سازگار با این شبکه را روی رایانهها یا دستگاههای گوشی هوشمند خود نصب کنند. آدای خود را به اشتراک بگذارند و شروع به کسب پاداش برای سهامداری در شبکه کنند. برای ذخیرهی ارز دیجیتال خود از کیف پولهای سختافزاری یا نرمافزاری که از آدا پشتیبانی میکنند، استفاده نمایید. در هر دو صورت در حفظ کد بازیابی ۱۲ کاراکتری کیف پول خود کوشا باشید تا در صورت ازدسترفتن کیف پولتان به هر علتی، بتوانید دوباره آن را بازیابی کنید.
اگر مایل به سهامداری در بلاکچین کاردانو هستید، چندین استخر وجود دارد که میتوانید از بین آنها موارد معتبر را برای به اشتراک گذاشتن آدای خود انتخاب کنید. خواندن کامل وبسایت و تاریخچهی عملکرد استخر موردنظر و نظرات و شکایات کاربران، برای کسب اطمینان بیشتر ضروری است. سیستم ناظر بر قراردادهای هوشمند کاردانو (IOHK) از کیف پول Daedalus پشتیبانی میکند و به شما امکان میدهد یک استخر را برای پیوستن و به وثیقه گذاشتن آدای خود انتخاب کنید. این کیف پول را میتوانید از سایت اصلی کاردانو یعنی https://cardano.org دانلود نمایید. همچنین میتوانید از ابزارهای ساختهشده در شبکههای کاردانو مثل adapools.org، cardanoscan.io، pool.pm، poolstats.org یا pooltool.io برای انتخاب یک استخر کمک بگیرید. همچنین میتوانید از کیف پول Yoroi، Exodus و کیف پول Binance نیز برای وثیقهگذاری Ada خود و سهامداری در شبکه استفاده کنید.
«آدا» ارز دیجیتال کاردانو است که در سال ۲۰۱۷ با قیمت اولیهی ۰٫۰۲ دلار و با سقف استحصال ۴۵ میلیارد سکه به بازار عرضه شد. بدین ترتیب ارزش بازار ارز کاردانو (ADA) تا اواخر آگوست ۲۰۲۲ (اواسط تابستان ۱۴۰۱) حدود ۱۵ میلیارد دلار بوده است. امروزه آدا با ۳,۵۳۵,۷۰۵ دارنده (تا تاریخ ۲۶ آگوست) یکی از محبوبترین ارزهای رمزنگاری شده است. کاردانو هنوز پروژهای نسبتاً جدید است که مانند بیتکوین یا اتریوم توجه جریان اصلی بازار را به خود جلب نکرده است. باتوجهبه اینکه هنوز بخش عظیمی از ۴۵ میلیارد کاردانوی موجود هنوز عرضه نشده است، قیمت نسبی هر سهم (ADA) هنوز پایین است.
با درنظرگرفتن این موضوع، عاقلانه است که بگوییم آدا یکی از گزینههای قابلتوجه برای سرمایهگذاری است. بسیاری از کارشناسان پیشبینی میکنند که کاردانو در سال ۲۰۲۳ وضعیت درخشانی خواهد داشت. با پیشرفتهای مداوم در اکوسیستم کاردانو و در کل بازار داراییهای کریپتو، ممکن است شاهد باشیم که کاردانو به طور بالقوه به اوج جدیدی میرسد.