این روزها به دلیل شرایط اقتصادی بیثباتی که تأثیر آن بر همهی جنبههای زندگی ما قابلمشاهده و درک است، بحث سرمایهگذاری در کالاهایی که با گذر زمان بیشتر تحتتأثیر تحولات قیمتی قرار میگیرند نیز پررنگتر شده است. از میان این کالاها، سرمایهگذاری در خودرو یکی از روشهای پرطرفدار برای درامانماندن از تبعات تورم شناخته میشود. سرمایهگذاران بازار خودرو صرفاً برای حفظ ارزش پول خود در درازمدت، تصمیم به تبدیل سرمایه خود به یک خودرو با قیمتی متناسب با سرمایهشان میگیرند. در این مجال، صرفنظر از درست یا نادرست بودن چنین انتخابی، به ابعاد گوناگون سرمایهگذاری در خودرو میپردازیم تا دریابیم آیا سرمایهگذاری در خودرو، انتخاب مطمئنی است؟ و آیا خرید خودرو میتواند از پول ما محافظت کند؟ آیا هر خودرویی ارزش سرمایهگذاری دارد؟ یا به بیان دیگر، صرفاً برای حفظ ارزش پول، میتوان آن را به هر اتومبیلی تبدیل کرد؟
سرمایهگذاری در خودرو به دلیل آنکه یک کالای مصرفی و نسبتاً بادوام در شرایط بیثبات اقتصادی فعلی محسوب میشود، مورد استقبال طیف گستردهای از سرمایهگذاران قرار گرفته است. این رویآوردن به خرید خودرو به دلیل آن است که طی سالهای گذشته قیمت خودرو به طور غیرقابلپیشبینی افزایش پیدا کرده و همین موضوع باعث شده مردم به این کالای مصرفی به چشم یک کالای سرمایهای سودآور نگاه کنند؛ همه این موارد علیرغم این حقیقت است که خودرو نیز مثل مسکن در گذر زمان دچار کاهش ارزش و افت قیمت میگردد و علاوهبرآن، ریسک حوادثی همچون تصادف، خرابی قطعات، سرقت، آسیب به بدنه و رنگ خودرو و غیره در کمین کاهش ارزش آن نشسته است. اما با همهی این معایب، خودرو همچنان بهعنوان کالایی شناخته میشود که ارزش سرمایهگذاری را دارد.
باید این نکته را در نظر داشت که خرید هر نوع خودرویی برای سرمایهگذاری نیازمند داشتن بودجهای قابلتوجه است. چرا که قیمت خودرو تحتتأثیر مستقیم قیمت ارز قرار گرفته و با افزایش قیمت دلار، قیمت خودرو نیز بالا میرود. در حقیقت یکی از دلایلی که مردم به این کالا بهعنوان منبعی برای سرمایهگذاری مینگرند، همین موضوع است.
همانطور که ذکر شد، یکی از مهمترین عوامل تعیین قیمت خودروها، «نوسانات قیمت ارز» و بهویژه دلار بوده و عامل مهم دیگر که مستقیماً بر قیمت خودرو تأثیر میگذارد «نرخ تورم سالانه» است. این دو موضوع بهشدت به یکدیگر وابسته هستند و عموماً با افزایش قیمت دلار، قیمت کالاها در بازار آزاد نیز بالا میرود. علاوهبرآن، نرخ تورم سالانه نیز باعث افزایش قیمت انواع خودرو و وسایل نقلیه میگردد. عوامل دیگری که بر بازار خودرو تأثیر مستقیم دارند، تحریمهای اقتصادی، ممنوعیت و محدودیت در واردات خودرو به کشور، ممنوعیت یا محدودیت در واردات قطعات خودرو، تصمیمات مهم کارخانههای خودروسازی داخلی و غیره است.
بهعنوانمثال، خودروهای کرهای و ژاپنی در سالهای اخیر به دلیل افزایش قیمت دلار و ممنوعیت واردات، با افزایش قیمت مواجه بودند. درحالیکه خودروسازهای ایرانی به دلیل تحریمها، امکان تهیهی قطعات خودروهای خود را نداشتند و همچنین با بالارفتن نرخ دلار، قیمت مصوب آنها نیز افزایشیافته است. تا جایی که قیمت خودرو در سالهای اخیر بدون تناسب باکیفیت و ارزش آن، به حدی افزایشیافته که به قیمت مسکن در سالهای نهچندان دور رسیده است. ازاینرو، در گروه کالاهایی قرار گرفته که عموماً روی آن سرمایهگذاری میشود.
صفر تا صد خرید خودرو در بورس کالا
این روزها عدهی زیادی از واسطههای بازار خودرو با ثبتنام در پیشفروش کارخانههای خودروسازی و دریافت خودرو با قیمت پایین و فروش آن با قیمت بالا در بازار آزاد، سود بالایی به دست میآورند و معتقدند در شرایط فعلی، خرید هر نوع خودرویی میتواند کارساز باشد و از داراییشان محافظت کند. اما چنین سیاستی برای دستیابی به سرمایهی بالا روش درست و اخلاقی به نظر نمیرسد و واقعاً نمیتواند در مقیاسهای بزرگ به نفع هیچیک از فعالان بازار باشد. چه خریداران و مصرفکنندگان، چه تولیدکنندگان و صنایع.
بیایید جنبهای بسیار پرچالش از این نوع سرمایهگذاری را با یکدیگر مرور کنیم. آیا اساساً واسطهگری در بازار خودرو و استفاده از آن بهعنوان کالایی برای سرمایهگذاری، در مقیاس بزرگ به سود بازار و اقتصاد است؟ برای پاسخ به این سؤال بیایید یک بررسی اجمالی از بازار خودروی ایران داشته باشیم. در حال حاضر، بازار خودرو در شرایط مناسبی قرار ندارد و قیمت کارخانهای بیشتر خودروها با قیمت بازار آزاد تفاوت فاحشی دارد. چنین تقابل قیمتی باعث هجوم واسطهها و دلالان خودرو به بازار خودرو و خرید آن با قیمت پایین و فروش با قیمت بالا در بازار آزاد میشود. از سوی دیگر، ازآنجاکه واردات خودروهای خارجی در ایران ممنوع شده است، درخواست مردم برای خرید خودرو بهصورت لیزینگی افزایشیافته است. اینجاست که دلالها و واسطهها با ورود به بازار خودرو سعی در بالا نگهداشتن قیمت خودرو میکنند، تا همواره از این تقابل قیمت کارخانه و بازار اصلی، سود کسب کنند.
این موضوع اگرچه برای خود واسطهها و دلالان سودی بادآورده به همراه دارد که ناشی از تورم و حبابی غیرواقعی در قیمت خودروهاست، اما مساوی با ضربهای مهلک به بدنهی اقتصاد کشور خواهد بود. همانطور که پیشتر ذکر شد، یکی از عواملی که مستقیماً بر قیمت خودرو تأثیر میگذارد «نرخ تورم سالانه» است و با ایجاد بازار سیاه، حباب قیمتی بیشتر و بیشتر میشود. به بیان دیگر، واسطهگری در بازار خودرو به معنای ورود به یک حلقهی بیانتها و دور باطل برای افزایش حباب قیمتهاست و بهشدت به ضرر همهی بخشهای این بازار است.
به همین دلیل است که همواره این سؤال برای افراد عادی مطرح است که چرا خودروهای بیکیفیت و ضعیف موجود در بازار تناسبی با قیمتهای سرسامآوری که خریدوفروش میشوند ندارند؟ پاسخ این است که عملاً نیروهای بازار توانایی فعالیت درست و صحیح در یک بازار رقابتی را ندارند و انحصار به وجود آمده در این بازار ضربهی بزرگی را به مصرفکنندگان زده است. از سوی دیگر چالشهای تحریم و عدم فعالیت چشمگیر واحدهای تحقیق و توسعه نیز بر شرایط نابسامان این بازار افزوده است.
در چنین شرایطی خرید خودرو برای مصرفکنندگان و افراد عادی که تنها برای رفع نیاز شخصی قصد دارند با قیمتی مناسب و بهصرفه این کالا را خریداری کنند، غیرممکن میشود و بهنوعی، داشتن خودرو که یکی از نیازهای ساده هر فردی میتواند باشد، در توان درصد قابلتوجهی از جامعه نخواهد بود. با این توضیحات میتوان گفت ورود به این عرصه اگر باهدف واسطهگری و بالا نگهداشتن قیمت بازار آزاد باشد، راه مناسبی برای جذب سرمایهی افراد در یک اقتصاد نیست چرا که عملاً فعالیتی نامولد و غیراقتصادی است و صرف نوسان گرفتن در این بازار باتوجهبه هزینههای مبادلاتی آن چندان قابلتوجه نیست.
طی ماههای گذشته در بورس کالا نیز خودروهایی برای فروش عرضه شدند. سرمایهگذاری از طریق خرید خودرو در بورس کالا به این صورت است که خریداران خودروها باید برای خرید خودرو با هم رقابت کنند و با ارائهی بهترین پیشنهاد قیمتی، میتوانند مالک خودروی موردنظر خود شوند. دو خودروی دیگنیتی و فیدلیتی از جمله اولین خودروهایی بودند که در بازار بورس خودرو به فروش رفتند. برای آشنایی بیشتر با نحوهی خرید خودرو در بورس کالا مطالعهی مقالهی مربوطه در سایت آکادمی دانایان را به شما پیشنهاد میکنیم.
عدهای از سرمایهگذاران صرفاً برای تبدیل پول و دارایی خود به خودرو و برای حفظ ارزش پول و جلوگیری از، ازدسترفتن سرمایهشان اقدام به خرید خودرو میکنند، تا هم نیاز شخصی خود را برای حملونقل برطرف نمایند و هم از ارزش دارایی خود محافظت کنند. برای این دسته از سرمایهگذاران، نوع و کارکرد خودرو بسیار مهم میشود و میتواند سرمایهی اولیه آنها را تحتالشعاع قرار دهد. اما ذکر این نکته ضروری است که این روش سرمایهگذاری با روش واسطهگری در بازار خودرو متفاوت است و خریداران برای سود هنگفت و آنی در خودرو سرمایهگذاری نمیکنند. آنها صرفاً با خرید خودرو و استفاده از آن، سرمایه خود را به یک دارایی تبدیل میکنند، تا در شرایط تورمی، ارزش سرمایهی خود را از خطر ازبینرفتن حفظ کنند.
در این میان، تردیدی که بیش از همه ذهن خریداران خودرو را به خود مشغول کرده است، آن است که برای سرمایهگذاری بهتر است چه مدل و چه نوع خودرویی بخریم؟ آیا بهتر است خودروی نو و صفرکیلومتر خریداری کنیم یا کارکرده؟ جواب این سؤالات بسته به نیاز هر خریدار و همچنین میزان پول هر سرمایهگذار متفاوت است. بنابراین، پیش از هر چیز باید به نیازهای خود رجوع کنید و در نظر داشته باشید که خودروهای موجود در بازار نیز ویژگیهای متفاوتی دارند.
توصیهای که در این میان بیش از همه باید موردتوجه قرار گیرد این است که خودروهای خارجی (کرهای و ژاپنی) معمولاً گزینههای خوبی برای سرمایهگذاری هستند، چرا که دوام بالا و کیفیت و عملکرد مطلوبی دارند و همه مدلهای آنها در بازار محبوب است. از سوی دیگر این خودروها بیشتر از خودروهای داخلی تحتتأثیر نوسانات ارزی قرار میگیرند و معمولاً در روندهای کاهشی نرخ ارز در کوتاهمدت نیز با چسبندگی قیمت، کاهش ارزش پیدا نمیکنند. بدین ترتیب هرزمان نیاز به پول نقد داشتید، بهراحتی میتوانید آنها را به متقاضیانشان بفروشید. خودروهای چینی نیز در مقایسه با همتایان خود در بازار عملکرد و کیفیت قابلقبولی داشتهاند، اما به علت استهلاک زیاد، روزبهروز مشتریان خود را بیشتر از دست میدهند.
از میان خودروهای داخلی موجود، میتوان گفت چهار خودروی تولید داخل معمولاً محبوبیت بیشتری در میان سرمایهگذاران دارند: پژو ۲۰۶، ، پژو پارس و دنا. بازار خریدوفروش این چهار خودرو هنوز اشباع نشده و پتانسیل لازم برای سرمایهگذاری را دارد. چرا که این خودروها به دلیل برخورداری از تقاضای مطلوب، امکان جذب سود بالا را برای خریداران خود فراهم میآورند.
خودروی ۲۰۶ تیپ دو با آنکه بیشتر از ۲۰ سال است در بازار خودروهای ایرانی خریدوفروش میشود، همچنان طرفداران خود را دارد. در سالهای اخیر، شاهد افزایش قیمت باورنکردنی این خودرو بودیم که این موضوع به دلیل افزایش هزینههای تولیدی در کارخانه عنوان شده و چالشهای خود را به دنبال داشته است. این در حالی است که همزمان با افزایش قیمت این کالا، شاهد کاهش کیفیت آن بودهایم. اما با همه این احوال، پژو ۲۰۶ به دلیل ظاهر جذاب در مقایسه با تیبا و پراید، همواره خریداران خود را دارد و به همین دلیل است که همچنان در صدر گزینههای مناسب برای سرمایهگذاری ایستاده است. این محبوبیت نسبتاً بالا سبب مطلوببودن وضعیت نقدشوندگی این دارایی برای سرمایهگذاری شده است.
پژو پارس که نسخهی ارتقایافتهی پژو ۴۰۵ شناخته میشود، برای سرمایهگذاری طرفداران زیادی دارد. طراحی جدید و جایگاه بالاتر آن نسبت به سمند و پژو ۴۰۵، تمایل به خرید این خودرو را بالا برده است. از سوی دیگر، پژو پارس از جمله بهترین خودروهای داخلی شناخته میشود و عموم خانوادهها نسبت به خرید آن راغب هستند. به همین دلیل است که این خودرو در لیست خودروهای داخلی که ارزش سرمایهگذاری دارند، قرار گرفته است.
دنا که بهعنوان جایگزینی برای سمند سورن به بازار خودرو عرضه شده، نسبت به دیگر خودروهای داخلی قیمتی بالاتر و شرایطی لوکستر دارد و از همین رو، برای سرمایهگذارانی که قدرت خرید بالاتری دارند، میتواند گزینهی مناسبی باشد. دنا که سیر پیشرفت خود را از دنا معمولی به دنا پلاس ساده، دنا پلاس اتوماتیک و دنا پلاس توربو منوال طی کرده است، از آن دسته خودروهای داخلی محسوب میشود که بهخاطر ظاهر امروزی و بهرهمندی از گزینههایی همچون سانروف، سیستم کروز کنترل و دوربین کنترل دندهعقب، طرفداران و متقاضیان خود را دارد. تفاوت قیمت بازار آزاد و قیمت کارخانه در این خودرو، آن را تبدیل به گزینهای جذاب برای سرمایهگذاری کرده است.
در این بخش، ویژگیهای بدترین خودروها برای سرمایهگذاری را نیز بررسی میکنیم تا بتوانیم در مسیر خرید خودرو برای حفظ ارزش دارایی، تصمیماتی سنجیدهتر و سودآور اتخاذ کنیم. بدترین خودروها برای سرمایهگذاری ویژگیهای مشترکی دارند:
در سالهای اخیر، توجه به سرمایهگذاری در خودرو یکی از دغدغههای اصلی کسانی شده است که میخواهند دارایی خود را به کالایی ارزشمند تبدیل کنند تا در طول زمان رشد کند و سرمایهشان را چندبرابر کند. دلیل ارزشمند شدن خودرو برای سرمایهگذاران این است که قیمت این کالای مصرفی مطابق با قیمت ارز و تورم سالانه رشد میکند و به همین دلیل برای کماثر کردن ضرر ناشی از تورم، گزینهی مناسبی برای تبدیل سرمایه محسوب میشود. اما برای ورود به عرصهی سرمایهگذاری در خودرو لازم است قبل از خرید، جوانب کامل را بررسی کنید و تصمیمات درستی اتخاذ نمایید تا هر چه سهلتر به سود سرمایه خود دست یابید.
در این مقاله انواع روشهای سرمایهگذاری در خودرو بررسی شد و بهترین خودروهایی که در لیست خریداران و متقاضیان سرمایهگذاری هستند و نیز ویژگیهای بدترین خودروها برای سرمایهگذاری معرفی شدند. در پایان ذکر این نکته خالیازلطف نیست که مهمترین پارامتر برای رتبهبندی سرمایه-گذاری در انواع خودروها، میزان تقاضای آن در بازار و میزان نقدشوندگی این دارایی در بازار است.