سرمایه‌گذاری در طلا همواره یکی از جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاران بوده است و از آن به‌عنوان پناهگاهی امن در سرمایه‌گذاری نیز یاد می‌شود. مسلماً هیچ بازاری در سرمایه‌گذاری عاری از ریسک نیست اما تفاوت در میزان این ریسک‌ها است که بازارها را از منظر مطلوب بودن برای سرمایه‌گذاری اولویت‌بندی می‌کند. سرمایه‌گذاری در بازار طلا روش‌های متعددی دارد که در این مقاله به شرحی مختصر در خصوص هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت، سپس بهترین روش را نیز معرفی خواهیم کرد. شناخت عوامل تأثیرگذار بر بازار طلا و همچنین مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در طلا از دیگر مباحثی است که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.

جذابیت سرمایه‌گذاری در طلا از گذشته تاکنون

در طول تاریخ، طلا کاربردهای متفاوتی داشته است، اما همیشه به‌عنوان یک پناهگاه برای حفظ ارزش دارایی‌ها تلقی می‌شده و غالباً وظیفه‌ی ذخیره‌ی دارایی را در طول تاریخ برعهده داشته است. طلا به‌عنوان فلزی کمیاب و گران‌بها، از زمان پیدایش پول و مسکوکات با جریانات اقتصادی ارتباط پیدا کرده است. طلا در طول تاریخ گاهی اوقات وظایفی نظیر وسیله‌ی مبادله، واحد سنجش و ذخیره‌ی ارزش را نیز داشته است و این سبب شده تا نوعی پول نیز تلقی شود.

بعدها و به‌مرورزمان و با پیدایش پول کاغذی، طلا دیگر وسیله‌ای برای مبادله تلقی نمی‌شد، این سبب شده بود تا بیشتر خاصیت دارایی پیدا کند. از زمانی که از طلا به‌عنوان یک دارایی یاد شد، سرمایه‌گذاری در آن نیز موضوعیت پیدا کرد و تبدیل به یکی از بازارهای جذاب برای سرمایه‌گذاری شد. در بازه‌ی زمانی طولانیی از تاریخ، از طلا به‌عنوان پشتوانه‌ی پول کشورها نیز استفاده می‌شد که از آن به‌عنوان استاندارد طلا یاد می‌شود. این موضوع نیز در ایجاد جذابیت برای حرکت به سمت سرمایه‌گذاری در طلا بی‌تأثیر نبوده است.

روش‌های سرمایه‌گذاری در طلا

در بازار طلا می‌توان به روش‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کرد که هر یک از آن‌ها مزایا و معایبی را به همراه دارد. هزینه‌های مبادلاتی از مهم‌ترین وجوه تمایز بین روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری در طلا هستند. در ادامه در خصوص انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در طلا توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.

گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

سرمایه‌گذاری به‌شکل فیزیکی در طلای زینتی

هرگاه صحبت از سرمایه‌گذاری در طلا به میان می‌آید، اولین روشی که به ذهن عموم افراد برای انجام این کار متبادر می‌شود، سرمایه‌گذاری به‌شکل فیزیکی روی طلا است. منظور از سرمایه‌گذاری به‌شکل طلای فیزیکی خرید و نگهداری طلای زینتی به‌منظور کسب بازدهی ناشی از تغییرات قیمتی در آن است. این روش ممکن است در بلندمدت و زمانی که خرید طلا باهدف نگهداری در درازمدت انجام شده باشد، سوددهی قابل‌توجهی به همراه داشته باشد اما بهینه‌ترین روش برای سرمایه‌گذاری در طلا نیست.

در این روش از سرمایه‌گذاری طلا، هزینه‌های مضاعفی نظیر مالیات بر ارزش‌افزوده و همین‌طور هزینه‌ی اجرت ساخت طلا بر سرمایه‌گذار تحمیل می‌شود. به همین دلیل سرمایه‌گذاری به‌شکل فیزیکی روی طلا چندان توصیه نمی‌شود چرا که در کنار مواردی که ذکر کردیم مخاطراتی نظیر سرقت را نیز در پی خواهد داشت. با همه‌ی این موارد، اگر باز هم فردی ترجیح می‌دهد تا روی طلا به شکل فیزیکی سرمایه‌گذاری کند باید توجه داشته باشد که ترجیحاً طلایی که خریداری می‌کند چندان شامل جواهرآلات و سنگ‌های قیمتی نباشد، چرا که در زمان خرید باید هزینه‌ی آن را بپردازد، اما نگهداری این دارایی با چنین شرایطی، بازدهی سرمایه‌گذاری را از میزان بازدهی طلا منحرف می‌کند و مطابق با تغییرات قیمتی طلا برای فرد عایدی به همراه نخواهد داشت.

صندوق با درآمد ثابت چیست؟ آموزش کامل

سرمایه‌گذاری در طلای آبشده

طلای آب‌شده در واقع آن دسته از طلاهای دستدومی هستند که به دلایل مختلفی نظیر قدیمی شدن مدل طراحی آن‌ها و … دیگر به‌عنوان طلای زینتی مبادله نمی‌شوند. این دسته از طلاها جمع‌آوری شده، با ذوب در کوره‌های مخصوص طلاسازی به شکل مفتول درآورده شده، سپس به‌عنوان طلای آب‌شده مبادله می‌شوند. در این شرایط به دلیل ازبین‌رفتن خاصیت زینتی طلا، خرید آن‌ها معاف از مالیات بوده، دیگر هزینه‌های اجرت نیز وجود نخواهند داشت.

از منظر هزینه‌های مبادلاتی، سرمایه‌گذاری در طلای آب‌شده نسبت به طلای زینتی به‌صرفه‌تر است اما این نحوه از سرمایه‌گذاری نیز مخاطراتی را به همراه دارد. مسائل مربوط به نگهداری و حفظ از خطر سرقت و امثال آن در این حالت نیز وجود دارد و در کنار آن مخاطراتی نظیر خالص نبودن مفتول‌های طلا نیز وجود دارد چرا که ممکن است در فرایند ذوب کردن طلا سایر فلزات نیز به آن افزوده شده باشد. بدین ترتیب سرمایه‌گذاری روی طلا در قالب طلای آب‌شده نیز، نیاز به تخصص پیدا می‌کند که ممکن است در توان تمامی افراد مشتاق به سرمایه‌گذاری در طلا نباشد.

سرمایه‌گذاری بر گواهی سپرده‌ی طلا

یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری روی طلا، سرمایه‌گذاری در قالب گواهی سپرده‌ی طلا است. خریدوفروش این گواهی در بورس کالا صورت می‌گیرد و برای انجام معامله‌ی گواهی سپرده‌ی طلا لازم است تا شخص سرمایه‌گذار کد بورسی داشته باشد. در اختیار داشتن گواهی سپرده طلا به منزله‌ی داشتن خود دارایی است، درضمن در این شرایط دیگر مخاطراتی نظیر سرقت و یا عواملی نظیر هزینه‌های مبادلاتی وجود ندارند و این ابزار می‌تواند ابزار سودمندی برای سرمایه‌گذاری روی طلا باشد.

البته استفاده از این گواهی‌ها اندکی هزینه‌های انبارداری را نیز به همراه خواهد داشت. برای آشنایی بیشتر با مقوله‌ی گواهی سپرده‌ی طلا، نحوه‌ی دریافت و نقد کردن آن، و مقایسه‌ی جزئی‌تر آن با طلای فیزیکی می‌توانید مقاله‌ی «صندوق‌ طلا(Gold fund)، نحوه‌ی سرمایه‌گذاری و مزایا» را در سایت آکادمی دانایان مطالعه فرمایید.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا ابزاری برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار طلا هستند که بهره‌گیری از آن‌ها برای علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در طلا عواید خوبی را به دنبال خواهد داشت. سرمایه‌گذاری تحت عنوان صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، مخاطراتی نظیر سرقت و هزینه‌های نگهداری را در پی نداشته، همچنین از هزینه‌های مبادلاتی کمتری نسبت به سایر روش‌ها برخوردار است. از سوی دیگر از منظر ویژگی نقدشوندگی نیز سرمایه‌گذاری در این قالب، وضعیت مطلوب‌تری را نسبت به سایر روش‌ها دارد.

سرمایه‌گذار با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا می‌تواند در زمان دلخواه خود تمام یا بخشی از دارایی خود را به فروش برساند و به اندازه‌ی مدنظر خود، دارایی‌اش را به پول نقد تبدیل کند. بازدهی این صندوق‌ها در طول سالیان مختلف نسبتاً مطلوب و با بازدهی سکه متناسب بوده است. سهولت مبادله در این نوع از سرمایه‌گذاری نیز از دیگر فواید صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا است. برای آشنایی بیشتر با جزئیات سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز می‌توانید مقاله‌ی «صندوق‌ طلا (Gold fund)، نحوه‌ی سرمایه‌گذاری و مزایا» را در سایت آکادمی دانایان مطالعه نمایید.

سرمایه‌گذاری در سکه

یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار طلا، فعالیت و سرمایه‌گذاری در سکه و در قالب‌های مختلف آن است. سرمایه‌گذاری در قالب سکه برخی از مخاطرات مربوط به حفاظت از دارایی را که در خصوص طلای زینتی مطرح کردیم، همچنان به همراه دارد اما یکی از مزایای سرمایه‌گذاری در سکه، بحث نقدشوندگی آن است. سرمایه‌گذاری در قالب سکه معمولاً از نقدشوندگی نسبتاً بالایی برخوردار است. در سرمایه‌گذاری روی سکه‌ی طلا باگذشت هرسال از تاریخ ضرب سکه، مبلغی از ارزش آن کاسته خواهد شد. از این روی سرمایه‌گذاری در قالب سکه در یک بازه‌ی بلندمدت و در یک مقیاس بزرگ، از طریق کاهش ارزش آن نسبت به قیمت روز، هزینه‌هایی را به سرمایه‌گذار تحمیل می‌کند.

سود سکه‌ی طلا در سال‌های گذشته

در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری در سکه‌ی طلا، سود بالایی نسبت به تورم و بازار مسکن و دلار داشته است. در نمودار زیر روند قیمت سکه‌ی بهار آزادی در ۲۰ سال گذشته نشان داده شده است.

در جدول زیر هم بازدهی سایر بازارها آورده شده است. همانطور که مشاهده می‌کنید سود سرمایه‌گذاری در طلا نسبت به برخی از بازارهای سرمایه‌گذاری دیگر سود بیشتری داشته است.

بهترین روش سرمایه‌گذاری در طلا

باتوجه‌به توضیحات ارائه شده در خصوص روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری در بازار طلا و با درنظرگرفتن پارامترهایی نظیر سهولت در مبادله، نقدشوندگی، هزینه‌های مبادلاتی، امنیت سرمایه‌گذاری و میزان بازدهی می‌توان گفت بهترین روش برای سرمایه‌گذاری در طلا، سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا است که در آن‌ها ضمن دارا بودن پارامترهای فوق، می‌توان از ظرفیت دانش و تخصص افراد خبره در زمینه‌ی سرمایه‌گذاری در طلا نیز بهره گرفت و در بلندمدت بازدهی مشابه بازدهی سکه را به دست آورد.

عوامل تأثیرگذار بر بازدهی سرمایه‌گذاری در طلا

در هر بازاری عواملی وجود دارد که روی قیمت کالاهای آن بازار تأثیرگذار است. طبیعتاً بازار طلا و قیمت آن نیز از این قاعده مستثنی نیست. عرضه و تقاضا و عوامل مؤثر بر آن قطعاً بیشترین تأثیر را روی قیمت یک دارایی خواهند داشت، اما نکته‌ی مهم در اینجا دقیقاً همین عوامل تغییردهنده و تأثیرگذار روی عرضه و تقاضا و شناسایی آن‌ها است.

به‌طورکلی در کشور ما، قیمت طلا متأثر از دو پارامتر بسیار مهم و اثرگذار قیمت جهانی اونس طلا و قیمت ارز تغییر می‌کند. بنابراین هر عاملی که روی نرخ ارز تأثیر بگذارد، می‌تواند بر قیمت طلای داخلی نیز اثرگذار باشد. از عوامل مؤثر بر نرخ ارز می‌توان به این موارد اشاره کرد: متغیرهای سیاسی، شوک‌های ارزی و افت صادرات یک کشور (البته در شرایطی که نظام نرخ ارز شناور باشد و به شکل دستوری و میخکوب شده و با مداخلات بانک مرکزی نرخ تعیین نشود).

از سوی دیگر هر شوک اقتصادی داخلی یا خارجی که امنیت برخی از دارایی‌ها را کاهش دهد، به سبب ارزشمند بودن طلا در طول تاریخ و پناهگاه امن بودن آن، سبب افزایش تمایل مردم به نگهداری دارایی‌های خود به شکل طلا شده، تقاضای آن را افزایش خواهد دهد، درنتیجه سبب افزایش قیمت آن نیز خواهد شد. در تصویر زیر نمودار قیمت جهانی طلا را از سال ۲۰۰۷ تا زمان نگارش این مقاله مشاهده می‌کنید.

مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در طلا

سرمایه‌گذاری بدون ریسک تقریباً وجود خارجی ندارد و هر نوعی از سرمایه‌گذاری، دارای ریسکی حداقلی است. بازدهی کسب‌شده‌ی فراتر از میزان بازدهی بدون ریسک را می‌توان به‌عنوان پاداش پذیرش ریسک شناخت. بازار طلا نیز قطعاً ریسک‌های خاص خود را در پی خواهد داشت. برخی از این ریسک‌ها بر نوسانات قیمتی متمرکز است و احتمال زیان دیدن سرمایه‌گذار در صورت انتخاب زمان نامناسب برای سرمایه‌گذاری وجود دارد، برخی دیگر نیز مربوط به نگهداری فیزیکی طلا به‌عنوان دارایی سرمایه‌گذاری‌شده است.

ریسک‌های ناشی از نگهداری و مواردی مانند آن را می‌توان با استفاده از ابزارهای نوین مالی نظیر گواهی سپرده‌ی طلا و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا از بین برد. اما ریسک‌های قیمتی از مواردی است که به صفر رساندن آن‌ها تقریباً غیرممکن است. به طور مثال خواه‌ناخواه قیمت طلا همواره تأثیرپذیری بسیار زیادی از اخبار اقتصادی و سیاسی و حتی امنیتی داشته و دارد که این تأثیرپذیری ممکن است که به ضرر سرمایه‌گذار تمام شود.

اما فراموش نکنیم که طلا همیشه طلاست و همواره از ارزش بالای خود در فرازوفرودهای اقتصادی، سیاسی و … برخوردار بوده، در طول تاریخ از آن به‌عنوان پناهگاهی امن یاد شده است. امروزه حتی با ازمیان‌رفتن برخی از کاربردهای این فلز ارزشمند، حتی با روی کار آمدن برخی دارایی‌های جدید نظیر رمز ارزها، باز هم مشاهده می‌کنیم در مواقع بحرانی میل مردم برای حفظ و ذخیره‌ی ارزش دارایی‌هایشان، به سمت بازار طلا است.

سخن پایانی آکادمی دانایان

در این مقاله به تشریح فرصت‌ها و دلایل اهمیت بازار طلا برای سرمایه‌گذاری پرداختیم، همچنین روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری در بازار طلا را شرح دادیم. سرمایه‌گذاری در طلا، از منظر محافظت از سرمایه در برابر تورم یکی از بهترین انتخاب‌ها در امر سرمایه‌گذاری بوده، ازاین‌جهت می‌تواند انتخاب مناسبی برای سرمایه‌گذاری خصوصاً در شرایط تورمی بلندمدت باشد. مانند دیگر بازارها، این بازار نیز مخاطرات و ریسک‌هایی را به همراه دارد که با انتخاب بهترین روش سرمایه‌گذاری در طلا و بهره‌گیری از ابزارهای نوین مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، می‌توان بر بخشی از این ریسک‌ها غلبه کرد و درعین‌حال بازدهی مطلوبی نیز به دست آورد.

برای دسترسی به سایر محتواهای تحلیلی و آموزشی وارد شوید.