آیا تاکنون زندگی در دنیایی کاملاً مجازی را تصور کرده‌اید که تمام انسان‌ها، مکان‌ها و اشیا در آن به‌صورت دیجیتالی طراحی شده باشند؟ دنیایی که در آن بتوانید بخرید، بفروشید، خانه بسازید، رانندگی کنید، با دیگران تعامل داشته باشید و هر چیزی که در دنیای واقعی مشاهده می‌کنید را در آنجا نیز تجربه نمایید؟ دنیای واقعیت مجازی (virtual reality) چنین اختراعی است که از ابتدا در سطح محدود برای بازی‌های رایانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و شبیه‌سازی موقعیت‌های واقعی برای اهداف آموزشی، پزشکی و نظامی ساخته شد. اما کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کم پروژه‌ی متاورس مبتنی بر آن شکل گرفت.

دنیای مجازی که شبیه دنیای واقعی ساخته شده و هر روز هم درحال‌توسعه است، نیاز به طراحان و توسعه‌دهندگان زیادی از سرتاسر دنیا دارد که هرآنچه در اطرافمان می‌بینیم به‌صورت دیجیتالی طراحی و در دنیای مجازی بارگذاری کنند تا با کنار هم قراردادن این اجزای جداجدا، جهان مجازی را بسیار نزدیک به جهان واقعی بازسازی نمایند. اما طراحی هر یک از آیتم‌های موجود نیازمند وقت و تخصص زیادی است. همچنین نیازمند زیرساخت‌های مالی و پولی، حقوقی، نظارت بر امنیت شبکه، سیستم‌های پاداش و جریمه و … نیز خواهد بود که تکنولوژی بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال این زیرساخت‌ها را فراهم آورده است. یکی از این دنیاهای مجازی دیسنترالند (به معنی سرزمین غیرمتمرکز) است که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.

دیسنترالند (Decentraland) چیست؟

Decentraland یک پلتفرم دنیای مجازی سه‌بعدی (۳D virtual world) دارای مرورگر است که در فوریه‌ی ۲۰۲۰ به روی عموم گشوده شده و توسط بنیاد غیرانتفاعی Decentraland نظارت می‌شود. این پلتفرم که از بلاک‌چین اتریوم برای ذخیره و جابه‌جایی داده‌ها (به‌صورت غیرمتمرکز) استفاده می‌کند. حاوی آیتم‌های بسیاری ازجمله آواتارها، مکان‌ها، لباس‌ها و لوازم جانبی گوناگونی برای آواتارها است که طراحان در قالب NFT برای این دنیای مجازی طراحی می‌کنند و به کاربران می‌فروشند تا در دنیای مجازی از آن‌ها استفاده کنند. کاربران هم می‌توانند با ارز دیجیتال MANA – مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم – در پلتفرم دیسنترالند محصولات و اشیای مجازی را بخرند. مثلاً قطعه زمینی مجازی را به‌عنوان یک NFT برای خود خریداری کنند و در آنجا خانه یا مغازه بسازند یا حتی آن را برای انجام فعالیتی خاص به دیگران اجاره دهند.

ازآنجاکه دیسنترالند یک پلتفرم منبع‌باز (open source) است هرکس می‌تواند تغییرات دلخواه را در محیط پیرامون خود ایجاد نماید. مثلاً طبق سلیقه‌ی خود خانه، فروشگاه، اتومبیل و وسایل خود را تغییر دهد. در دیسنترالند مالک هر قطعه زمین مجازی خودش انتخاب می‌کند که چه محتوایی در آن منتشر کند. این محتواها ممکن است از صحنه‌های سه‌بعدی ثابت (static 3D scenes) گرفته تا سیستم‌های تعاملی مانند بازی‌ها باشند.

با ویژگی موتور جستجو در این دنیای مجازی می‌توان مکان‌ها، رویدادها، برندها و هرچه در آن موجود است را جستجو کرد. همچنین کاربران نهایی، امکان کشف تجربیات موضوعی را دارند. در دیسنترالند کاربران می‌توانند در محله‌ها سفر کنند و با برنامه‌هایی که به طور تصادفی به آن‌ها برخورد می‌کنند تعامل داشته باشند. هدف اولیه‌ی خلق این پلتفرم بازی، کاوش و تعامل با دیگر کاربران به نحوی بوده است که افراد در قالب بازار، با خریدوفروش و توسعه‌ی NFTها بتوانند کسب درآمد کنند.

از دیگر مزایای دیسنترالند این است که هرکس با خرید زمین مجازی در مناطق پرتردد، یا تبدیل زمین خود به یک محدوده‌ی جذاب و پربازدید، می‌تواند از طریق بیلبورد تبلیغاتی یا اجاره دادن زمین به یک برند معروف درآمد بیشتری کسب کند. برندها هم می‌توانند با تبلیغ محصولات و خدمات خود در مکان‌های پرتردد و تعامل با مخاطبان، کسب درآمد کنند.

پایگاه‌داده‌ی دیسنترالند

اغلب برنامه‌هایی که در متاورس استفاده می‌شوند، مانند کیف پول، نرم‌افزارهای غیرمتمرکز (dApps)، ساختمان‌هایی که بازدید می‌کنید و … روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شده‌اند. بلاک‌چین اتریوم یکی از بسترهای مهم ذخیره و جابه‌جایی داده‌های توکن‌شده و غیرمتمرکز در بازی‌ها و واقعیت مجازی (virtual reality) است. دیسنترالند یکی از دنیاهای مجازی است که از بلاک‌چین اتریوم برای ایمن‌سازی موارد موجود در خود استفاده می‌کند. پس‌زمینه‌ها، ساختمان‌ها و محیط‌، آواتارها (شخصیت‌ها)، ابزار و وسایل، خوراکی‌ها، پوشیدنی‌ها و هر شیئی که در بازی‌ها و دنیای مجازی می‌بینید هرکدام مانند یک محصول واقعی یا اثر هنری می‌تواند به‌صورت جداگانه طراحی، خلق و خریدوفروش شوند تا در موارد متعدد مورداستفاده قرار گیرند. این اشیای مجازی برای ثبت مالکیت و حفظ امنیت، توکن‌سازی و از طریق بلاک‌چین اتریوم منتشر می‌شوند که به آن NFT می‌گویند. NFT ‌ها برای انواع دارایی‌ها در حال توسعه‌اند.

تاریخچه‌ی دیسنترالند از ابتدا تا امروز

دیسنترالند به‌عنوان اولین پیش‌گام در تحقق پروژه‌ی متاورس، توسط دو آرژانتینی به نام Ari Meilich و Esteban Ordano از سال ۲۰۱۵ ایجاد شد.
Genesis City که اولین نقشه‌ی بازی بود، از ۹۰۶۰۱ قطعه زمین تشکیل شده بود و هدف پروژه‌ی ابتدایی دیسنترالند (Decentraland’s Stone Age) آزمایش ثبت مالکیت املاک دیجیتال به نام کاربران در یک بلاک‌چین بود. در این مرحله که عصر حجر نامیده می‌شد، هر قطعه از این املاک دیجیتال در ابتدا در قالب یک پیکسل روی یک شبکه‌ی دوبعدی پیاده‌سازی شد، به‌گونه‌ای که هر پیکسل حاوی ابرداده‌هایی بود که مالک را شناسایی و رنگ پیکسل را توصیف می‌کرد.

نقشه‌ی اولیه‌ی دیسنترالند (Genesis City)

در سال ۲۰۱۶ طرح دوبعدی اولیه به دنیای سه‌بعدی منتقل شد که آن را عصر برنز می‌نامند. شرکت دیسنترالند در عرضه‌ی اولیه‌ی سهام خود در سال ۲۰۱۷، ۲۶ میلیون دلار جذب نمود. در آن زمان هر قطعه زمین دیجیتال حدود ۲۰ دلار و ارز دیجیتال مانا به قیمت ۰٫۰۲ دلار فروخته می‌شدند.

نسخه بعدی دیسنترالند یعنی عصر آهن، تجربه‌ی تعاملات اقتصادی از طریق مفهوم مالکیت زمین و تبادل محتوا را محقق می‌سازد. در این نسخه، ارتباطات همتا به همتا (peer-to-peer)، تبادل محتوا و پرداخت سریع با کارمزد پایین را از طریق ارزهای دیجیتال برای تراکنش‌های درون سرزمینی ممکن خواهد ساخت و توسعه‌دهندگان می‌توانند با تولید و توزیع برنامه‌ها و محصولات، کسب درآمد کنند. این نسخه‌ی جدید، لایه‌ای ارتباطی برای تعاملات اجتماعی، ارائه‌ی موقعیت، وضعیت بدن، چت صوتی و موارد دیگر را فراهم می‌کند.

رویدادها و فعالیت‌های مهم در دیسنترالند

در آوریل ۲۰۲۱، در پی افزایش محبوبیت NFT ها، قطعه زمین‌های دیسنترالند بین ۳۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ دلار فروخته شدند. قیمت ارز دیجیتال MANA نیز پس از رویداد تغییر نام فیس‌بوک به متا، تا ۵٫۷۹ دلار افزایش یافت. در نوامبر ۲۰۲۱، یک شرکت املاک مجازی، قطعه زمینی را در دیسنترالند به قیمت ۲٫۴۳ میلیون دلار خریداری نمود. پس از آن برندهای بزرگ در دیسنترالند ظاهر شدند و در آن املاک و دارایی خریدند، همچون سامسونگ، آدیداس، آتاری، پرایس واتر هاوس کوپرز و میلر لایت.

در ابتدای ۲۰۲۲ برند ساتبی اولین حراج متاورس خود را در دیسنترالند برگزار کرد و در مارس ۲۰۲۲، این پلتفرم دنیای مجازی میزبان هفته‌ی مد متاورس بود که در آن برندهای بزرگ مد ازجمله Dolce & Gabbana، Tommy ، استی لادر و … شرکت داشتند. هنرمندان موسیقی مشهوری نیز تاکنون کنسرت‌های مجازی در این پلتفرم برگزار کرده‌اند.

ازآنجاکه دیسنترالند پتانسیل توسعه‌ی زیادی دارد، سرمایه‌گذاری در آن نیز می‌تواند پرسود باشد. البته به همان نسبت ریسک سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ی مجازی نیز بالاست. ارزش بازار دیسنترالند در اکتبر ۲۰۲۲، ۱٫۲ میلیارد دلار و تعداد اعضای آن ۸۰۰۰ نفر گزارش شده است.

قوانین حاکم بر دیسنترالند

دیسنترالند زیرساختی برای به‌اشتراک‌گذاری دنیای مجازی غیرمتمرکزی است که به‌عنوان متاورس نیز شناخته می‌شود. این زیرساخت شامل یک دفتر کل غیرمتمرکز برای ثبت مالکیت زمین و اشیا، یک پروتکل برای توصیف محتوای هر قطعه زمین، و یک شبکه‌ی همتا به همتا برای تعاملات کاربران است. در شبکه‌های متمرکز مانند فیس‌بوک و اینستاگرام که همه‌ی قوانین و جریانات محتوای شبکه در کنترل یک سازمان مرکزی است. تمام درآمد قابل‌توجهی که از جوامع کاربران و تولیدکنندگان محتوا که ترافیک را به پلتفرم‌ها هدایت می‌کنند، به دست میاید، به آن سازمان مرکزی تعلق می‌گیرد.

اما برخلاف دیگر انواع دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، دیسنترالند توسط یک سازمان مرکزی کنترل نمی‌شود. بلکه با بهره‌گیری از فنّاوری بلاک‌چین کنترل آن در دست خود افراد جامعه است. هیچ عامل فردی وجود ندارد که بتواند قوانین نرم‌افزار، محتویات منتشرشده، اقتصاد و روابط کاربران را تغییر دهد یا از دسترسی دیگران به آن جلوگیری کند. هدف دیسنترالند ایجاد شبکه‌ای است که به سازندگان محتوای آن اجازه می‌دهد تا ارزش‌افزوده‌ی مشارکت‌های خود را دریافت کنند و از آنچه می‌سازند یا سرمایه‌گذاری و مشارکتی که در راستای حفظ شبکه می‌کنند درآمد کسب نمایند.

از دیدگاه موضوعی هم هیچ محدودیتی برای کالاها و خدمات قابل‌ارائه در دیسنترالند وجود ندارد. هر موضوعی اعم از آموزش، درمان، بازی و سرگرمی، طراحی سه‌بعدی آثار واقعی، رویدادهای فرهنگی و هنری، گردشگری مجازی و … می‌تواند در این دنیای مجازی ظاهر شود.

سخن پایانی

امروزه مردم به طور فزاینده‌ای هم برای اوقات فراغت و هم برای کار، زمان بیشتری را در دنیای مجازی سپری می‌کنند که عمدتاً در رابط‌های دوبعدی مانند وب و تلفن‌های همراه رخ می‌دهد. اما دنیای سه‌بعدی که قابلیت حرکت، عبور، غوطه‌وری و همچنین مجاورت را به محتواهای دیگر اضافه کند دنیای مجازی را بسیار جذاب‌تر و باورپذیرتر می‌سازد. دیسنترالند در پی تحقق این جامعه‌ی مجازی سه‌بعدی مبتنی بر بلاک‌چین شکل‌گرفته است.

توان عملیاتی بلاک‌چین برای تراکنش‌های سریع و بلوغ ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک روش پرداخت رایج جهانی، فوری و کم‌هزینه هنوز در حال تکامل است. توسعه‌ی راه‌حل‌هایی مانند شبکه‌ی لایتنینگ بیت‌کوین یا کانال‌های ایالتی اتریوم به تحقق سیستم پرداخت سریع و جهانی با کارمزد کم کمک می‌کند. دیسنترالند هم بر این فرض ساخته شده است که با بهره‌گیری از روش‌های پرداخت سریع، کم‌هزینه و مستقیم بین سازندگان محتوا و کاربران، تجارت اینترنتی را به‌شدت تغییر دهد.

برای دسترسی به سایر مقالات و محتواهای آموزشی وارد شوید.