تفاوت صندوق درآمدثابت و بانک در سه جنبه اصلی؛ میزان سوددهی، نحوه پرداخت سود و نقدشوندگی مشهود است. صندوقهای درآمدثابت با توانایی کسب بازدهی بالاتر نسبت به بانکها، به عنوان گزینهای جذابتر برای سرمایهگذاران شناخته میشوند.
برای مقایسه صندوق درآمدثابت و بانک از لحاظ سوددهی، ابتدا باید ماهیت سرمایهگذاری آنها را در نظر بگیریم.
• سرمایهگذاری در صندوق درآمدثابت
صندوقهای درآمدثابت به صورت عمده در اوراق بهادار با درآمدثابت و سپردههای بانکی سرمایهگذاری میکنند. سرمایهگذاری در این صندوقها عاری از هرگونه ریسک بوده و مدیران آنها به دنبال پرداخت بازدهی منظم و پایدار به سرمایهگذاران خود هستند.
• سرمایهگذاری در بانک
سپردهگذاری در بانکها یکی از رایجترین روشهای سرمایهگذاری است. بانکها سود مشخص و ثابتی را به سپرده گذاران خود پرداخت میکنند که این سود بر اساس نرخ بهره بانک مرکزی تعیین میگردد.
در ادامه به بررسی تفاوت صندوق درآمدثابت و بانک از حیث میزان سوددهی خواهیم پرداخت.
۱. مقایسه سوددهی در صندوق درآمدثابت و بانک براساس ریسک و بازدهی: سرمایهگذاری در صندوق درآمدثابت در مقایسه با بانک ریسکی ندارد و نرخ بازدهی در این صندوقها نیز نسبت به سود سپردههای بانکی بیشتر است. زیرا این صندوقها مجاز هستند حداکثر ۱۰ درصد از کل داراییهای خود را به سرمایهگذاری در سهام اختصاص دهند. این تنوعبخشی به سرمایهگذاریها، فرصتهای سودآوری بیشتری برای این صندوقها فراهم آورده و ریسک آنها را پخش میکند. ضمنا، آنها قادر به معامله اوراق بهادار با درآمدثابت با بازدهیها و سررسیدهای متفاوت هستند. به این ترتیب، مدیران صندوق با استفادهی حرفهای از این فرصتها، میتوانند سود بیشتری برای صندوقهای خود ایجاد نمایند ضمن اینکه بازدهی این صندوقها مرکب میباشد.
۲. مقایسه سوددهی در صندوق درآمدثابت و بانک براساس پایداری و اطمینان: سپردههای بانکی به دلیل پشتیبانی از سوی دولت و بانک مرکزی از قابلیت اطمینان مناسبی برخوردار هستند، اما در شرایط تورم بالا، سود واقعی آنها ممکن است کاهش یابد. دولت هر سال نرخ سود بانکی را تعیین میکند و این نرخ بهمنظور تشویق دارندگان نقدینگی، به سرمایهگذاری در کسبوکارها و حمایت از فعالیتهای اقتصادی، عموما کمتر از نرخ تورم است. در مقابل، سود صندوقهای درآمدثابت بیشتر به بازدهی اوراق با درآمدثابت بستگی دارد البته سود اوراق درآمدثابت معمولاً نزدیک به سود سپردههای بانکی است.
مطلب پیشنهادی: سبدگردانی بورس چیست؟
۱. نحوه پرداخت سود در صندوقهای درآمدثابت
• نحوه پرداخت سود: صندوقهای درآمدثابت، در بازههای زمانی پرداخت سود محدودیتی ندارند و معمولاً سود را یا بهصورت ماهیانه پرداخت میکنند و یا سرمایهگذاران سود تقسیم شدهای دریافت نمیکنند و سود به صورت روزانه به ارزش حساب آنها اضافه میشود و هرزمانی که بخواهند میتوانند به سود دسترسی داشته باشند.. این سود بر اساس سود حاصل از اوراق بهادار با درآمدثابتی است که در آنها سرمایهگذاری شده است. ضمنا، این صندوقها علاوه بر داشتن روند ثابت پرداخت سود، هیچ محدودیتی در برداشت وجه نیز ندارند، زیرا محاسبه سود در صندوقهای یادشده بهصورت روزشمار است.
۲. نحوه پرداخت سود در بانکها
• نحوه پرداخت سود: سود سپرده در بانکها معمولاً بهصورت ماهانه یا سالانه به حساب سپردهگذاران واریز میگردد. البته، چنانچه شما در بانک سپرده ماهانهای داشته باشید و پیش از پایان ماه بخواهید بخشی از پول را از حسابتان برداشت کنید، در آن ماه احتمالاً هیچ سودی به سپرده شما تعلق نخواهد گرفت.
مطلب پیشنهادی: تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایهگذاری چیست؟
مقایسه صندوق درآمدثابت و بانک در نقدشوندگی، میتواند به شما کمک کند تا درک بهتری از این مفاهیم و تأثیرات آن بر سرمایهگذاریهای خود داشته باشید.
۱. نقدشوندگی در صندوقهای درآمدثابت
• نقدشوندگی: صندوقهای درآمدثابت معمولاً دارای سطح نقدشوندگی بالایی هستند، این صندوقها به واسطه روزشمار بودن و روند پرداخت سود ثابت و از پیش مشخصی که دارند، هیچ محدودیتی در زمینه برداشت وجه ندارند.
• خریدوفروش: سرمایهگذاران این صندوقها میتوانند در هر زمانی دارایی خود را به فروش برسانند.
۲. نقدشوندگی در بانکها
• نقدشوندگی: یکی دیگر از تفاوت سپرده بانکی و صندوق درآمدثابت آن است که این سپردهها بهطور معمول دارای نقدشوندگی بالایی هستند، به این معنی که سپردهگذاران میتوانند بهسرعت به وجوه خود دسترسی پیدا کنند.
• عدم دریافت سود و نرخ شکست پول: در صورت برداشت زودهنگام وجه از حسابهای سرمایهگذاری مدتدار ماهانه، احتمالاً هیچ سودی به سپرده شما تعلق نخواهد گرفت، حتی اگر برداشت وجه تنها یک روز پیشازتاریخ سررسید صورت گرفته باشد. در مقابل، برای بهرهمندی از سود مشخص در حسابهای سپرده بلندمدت، بانکها یک دوره زمانی را تعیین میکنند که در آن مدت، وجه باید در حساب باقی بماند. اگر در طول این دوره، سپردهگذار به پول خود نیاز پیدا کند و تصمیم به برداشت آن بگیرد، سودی کمتر از میزان تعیینشده به وجه او تعلق خواهد گرفت. این نرخ پایینتر به عنوان «نرخ شکست پول» شناخته میشود و سود پرداختی بر اساس نرخهای مربوط به سپردههای کوتاهمدت محاسبه خواهد شد. بر همین اساس هم مدت زمان خواب سرمایه در تعلق گرفتن سود به سپردههای بانکی حائز اهمیت ویژهای است.
مطلب پیشنهادی: صندوق درآمدثابت نوع دوم چیست؟
برای بررسی مزیتهای صندوق سرمایهگذاری درآمدثابت نسبت به بانک، باید جنبههای مختلفی از جمله ریسک، بازدهی، تنوع سرمایهگذاری و انعطافپذیری را در نظر بگیریم. در ادامه این مزیتها را به صورت موردی بررسی میکنیم:
۱. تنوع سرمایهگذاری
صندوقهای درآمدثابت امکان سرمایهگذاری در انواع مختلفی از اوراق بهادار دارا هستند. این تنوع کمک میکند تا ریسک سرمایهگذاری در این صندوقها کاهش یابد که به تبع آن پتانسیل بازدهی در صندوقهای یادشده نیز افزایش مییابد.
۳. مدیریت حرفهای
این صندوقها توسط مدیران سرمایهگذاری حرفهای و مجرب اداره میشوند که تخصص و دانش لازم برای تحلیل بازار و انتخاب بهترین اوراق بهادار را دارا هستند.
۴. نقدشوندگی
صندوقهای درآمدثابت نقدشوندگی بیشتری نسبت به سپردههای بانکی دارند. این تفاوت صندوق درآمدثابت و بانک بدان معناست که سرمایهگذاران میتوانند بهراحتی دارایی خود را به فروش برسانند و بهآسانی به وجوه نقد دسترسی یابند و حتی بابت دو هفته سرمایهگذاری در آن، از سود خود بهرهمند شوند.
۵. بازدهی بیشتر
با توجه به تنوع سرمایهگذاریها، مدیریت حرفهای و سود مرکب، صندوقهای درآمدثابت بازدهی بیشتری نسبت به سپردههای بانکی دارند.
۶. دسترسی آسان و انعطافپذیری
سرمایهگذاری در صندوقهای درآمدثابت، معمولاً از طریق پلتفرمهای آنلاین امکانپذیر است. این شیوه سرمایهگذاری به سهامداران اجازه میدهد تا با انعطافپذیری بیشتری سرمایهگذاری نمایند.
یکی از مزیتهای سپردهگذاری در بانکها نسبت به سرمایهگذاری در صندوقهای درآمدثابت، امکان دریافت وام است. درواقع، زمانیکه شما مبلغی را بهعنوان سپرده در نزد بانک قرار میدهید، این امکان را دارید که در مقابل آن سپرده، وام دریافت نمایید. این امکان برای سپردهگذارانی که در صندوقهای درآمدثابت سرمایهگذاری میکنند، وجود ندارد. البته در عموم وامهایی که بر اساس سپردههای بلندمدت اعطا میشود، بانک تمام سود مدتدار را به سرمایهگذاران پرداخت نمیکند. یعنی اگر وامی را بر اساس سپردهتان دریافت کنید، ممکن است سود سپردهی شما نزد بانک بسیار کمتر از سود عادی سپردههای بانکی شود. این ویژگی برای افرادی که به دنبال انعطافپذیری در دسترسی به وجوه نقد هستند و درعینحال، مایلاند از سود بانکی بهرهمند شوند، میتواند مفید باشد.
ممکن است برخی در پاسخ به این سؤال که آیا سود صندوقهای درآمدثابت مرکب است؟ این سود را اعم از ساده و مرکب، بسته به سیاستهای خاص هر صندوق بدانند، درحالیکه اشتباه است. درواقع سود صندوقهای درآمدثابت بهصورت مرکب محاسبه میشود و حاصل انباشت سود از دورههای قبلی است. برای درک بهتر تفاوت صندوق درآمدثابت و سپرده بانکی در این زمینه، بهتر است در ادامه مروری اجمالی بر مفهوم سود مرکب داشته باشیم.
تعریف سود مرکب: این روش محاسبه سود بهگونهای است که سودهای دورههای قبلی به مبلغ اصلی سرمایه اضافه میشوند و سود دورههای بعدی بر اساس مجموع مبلغ اصلی و سودهای تجمعیافته قبلی محاسبه میگردد. بهعبارتدیگر، در سود مرکب نهتنها سرمایه اولیه، بلکه سودهای کسبشده در دورههای قبلی نیز برای سرمایهگذاران سودآوری ایجاد مینماید. این روند باعث میشود که بازدهی سرمایهگذاری در بلندمدت به طرز قابلتوجهی افزایش یابد، زیرا این سودها بهصورت ترکیبی بر رویهم انباشته میشوند.
مطلب پیشنهادی: صندوق درآمدثابت چیست؟
در مقایسه سودآوری صندوقهای با درآمدثابت و سپردههای بانکی در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰، تفاوتها و ویژگیهای قابلتوجهی را در هر دو مدل سرمایهگذاری مشاهده میکنیم. نرخ بازدهی صندوقهای با درآمدثابت در سالهای اخیر بین ۲۴ تا ۲۸ درصد بوده که این میزان بالاتر از نرخ سود بانکی است. در مقابل، سپردههای بانکی در ایران بازده کمتری نسبت به صندوقهای با درآمدثابت داشتهاند و برای سپردههای کوتاهمدت و بلندمدت نرخهای سود متفاوتی تعریفشده است.
برای پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه سرمایهگذاری در صندوقهای درآمدثابت بهتر است یا سپردههای بانکی، میتوان گفت؛ صندوقهای درآمدثابت برای افرادی که بهدنبال بازدهی بالاتر از سپردههای بانکی هستند گزینهی بهتری است، بدون اینکه متحمل ریسکی گردند. این صندوقها بهدلیل ترکیب متنوع سرمایهگذاریهایشان و استراتژیهای مدیریتی کمریسک، از امنیت بالایی برخوردارند. به این ترتیب، صندوقهای درآمدثابت میتوانند برای افرادی که بهدنبال تعادل میان امنیت سرمایهگذاری و بازدهی بیشتر هستند، گزینهای ایدهآلتر و هوشمندانهتر نسبت به بانکها باشند.