در شرایط تورمی برخی از افراد برای حفظ ارزش پول خود، سرمایهگذاری در طلا را بهعنوان یک دارایی امن نسبت به سایر بازارها ترجیح میدهند. افراد میتوانند بهصورت مستقیم و غیرمستقیم در بازار طلا سرمایهگذاری کنند. طلای زینتی، طلای دستدوم، طلای آبشده، شمش طلا و سکه از روشهای فیزیکی و گواهی سپرده سکه در بورس کالا، ارز دیجیتال با پشتوانه طلا، صندوقهای سرمایهگذاری در طلا و خرید طلا در بازارهای جهانی مانند فارکس از روشهای غیرفیزیکی سرمایهگذاری در طلا هستند. در نمودار زیر بازدهی انواع طلا در پنج سال اخیر آورده شده است. بازدهی انس طلا بهصورت دلاری لحاظ شده و تغییرات درصدی قیمت دلار را نیز در مقایسهی آن با سایر سرمایهگذاریهای بازار طلا باید در نظر گرفت. برای آشنایی بیشتر در ادامه ضمن بررسی مزایا و معایب انواع طلا برای سرمایهگذاری توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد. به طور مختصر توضیح میدهیم.
خرید طلای زینتی بین ایرانیان محبوبیت فراوانی دارد که بهعنوان جواهر و زیورآلات برای زیبایی استفاده میشود. در حقیقت کسانی که طلای نو میخرند، قبل از آنکه قصد سرمایهگذاری در بازار طلا را داشته باشند، قصد خرید زیورآلات و جواهر دارند.
طلای زینتی در زمان خرید هزینههای زیادی ازجمله اجرت ساخت طلا، مالیات بر اجرت ساخت، سود طلافروش و وزن سنگهای غیراصل بر روی طلا دارد که در زمان فروش طلا نیز این موارد از قیمت آن کم میشود. به همین دلیل خرید طلای زینتی نو برای سرمایهگذاری کوتاهمدت بههیچوجه مناسب نیست. برای سرمایهگذاری طولانیمدت نیز میتواند مناسب باشد، اما همچنان بهینهترین انتخاب ممکن نیست.
برخی افراد بر این باورند که طلای دست دوم بهترین نوع طلا برای سرمایهگذاری میباشد. اما باید بگوییم که خرید طلای دستدوم نیاز به تخصص خاصی دارد، زیرا در مواردی طلای تقلبی بهجای طلای دستدوم به شما میفروشند. از مزایای طلای دستدوم نداشتن اجرت ساخت است، بدین ترتیب نیازی نیست هزینه اضافی بابت اجرت ساخت به طلافروش بپردازید. از معایب آن نیز مشابه تمامی سرمایهگذاریهای فیزیکی بر روی طلا میتوان به خطر سرقت اشاره کرد. در معاملات طلای دستدوم احتمال تقلب زیاد است و ممکن است طلای تقلبی خریداری کنید. معیار رسمی برای قیمت طلای دستدوم وجود ندارد. عیار طلای دستدوم همیشه پایینتر از ۱۸ محسوب میشود که قیمت آن به همین دلیل پایین است.
طلاهای متفرقه که بنا به دلایلی آسیبدیده و از رده خارجشده و دیگر از منظر زیبایی ظاهری ارزش اولیه را ندارد، در کورههای ریختهگری ذوب میشوند. بدین ترتیب ارزش طلا در قالب طلای آبشده حفظشده و مجدداً قابلاستفاده است. طلای آبشده اغلب به شکلهای مکعب یا مفتول هستند. عیار طلای آبشده به طلایی که در هنگام ذوبشدن استفاده میشود، بستگی دارد. طلا معمولاً در ایران عیار ۷۵۰ به بالا است، بنابراین عیار طلای آبشده عموماً بالای ۷۰۰ است.
از مزایای طلای آبشده این است که اجرت ساخت ندارد و هنگام خرید مالیات پرداخت نمیکنید. طلای آبشده نسبت به طلای دستدوم ارزانتر است و در مقایسه با شمش و سکه هزینه بستهبندی ندارد. وزن، عیار و اعتبار طلای آبشده همراه با کد پیگیری “انگ” روی آن درجشده است. قیمت طلای آبشده در زمان خریدوفروش بر مبنای عیار درجشده روی آن محاسبه میشود. احتمال دارد در میان طلای مورد استفاده هنگام ذوب، طلای تقلبی وجود داشته باشد که سبب افت عیار در طلای آبشده خواهد شد. بدین ترتیب عدماطمینان نسبت به درجه خالصبودن طلای آبشده وجود دارد.
سرمایهگذاری در طلا بهتر است یا خودرو؟
به طلای آبشده که بهوسیله دستگاههای اتوماتیک در قالب منظم و با عیار بالا ساخته میشود، شمش میگویند. شمشهای طلا علیرغم اعتبار بالا در سرمایهگذاری، همراه با محدودیتهایی است. از مزایای شمش طلا میتوان به این نکته اشاره کرد که اغلب آنها ۲۴ عیار هستند و میزان ناخالصی کمی دارند. امکان خریدوفروش در بازار بینالمللی وجود دارد و اعتبار آن در بازارهای سرمایهگذاری بالاست. شمشهای طلا معمولاً استاندارد همراه با وزن دقیق و ابعاد مشخصی هستند که نمیتوان در خریدوفروش آنها تقلب کرد. شمش طلا برخلاف نقره زنگ نمیزند و میتوان در طولانیمدت آن را نگهداری کرد. از معایب آن این است که باید برای خرید شمش اجرت ساخت و کارمزد پرداخت کنید. اجرت و کارمزد شمشهای گرمی بسیار بالا است.
یکی از رایجترین روشهای سرمایهگذاری طلا، خریدوفروش سکه است. از مزایای سرمایهگذاری در سکه میتوان به این نکته اشاره کرد که معمولاً بازدهی سکه در بلندمدت بالاتر از تورم است، البته به نوع سکه و زمان ضرب نیز بستگی دارد. بازدهی سکه نسبت به طلای نو و دستدوم نیز بیشتر است. از معایب آن میتوان به خطر سرقت و دشواری نگهداری سکه اشاره کرد. علاوه برآن سکه در برخی از بازههای زمانی حباب قیمتی دارد و کاربرد زینتی نیز به همراه ندارد. در برخی مواقع نیز بسته به شرایط روز بازار، محدودیتهایی برای معاملات آن وضع میشود.
بهترین سکه برای سرمایهگذاری کدام است؟
گواهی سپرده یک سند است که مالکیت شما بر یک کالا را نشان میدهد. در این روش شما گواهی سپردهای را خریداری میکنید که دارایی پایهی آن که در بحث موردنظر ما همان طلا است، نزد انبارهای بورس باقی میماند. از مزایای این روش این است که شما دیگر نگران امنیت طلای خود بهصورت فیزیکی نیستید. همچنین کارمزد مورد استفاده در این روش چندان بالا نیست. از معایب آن این است که طلای شما برای مدت مشخصی غیرقابلدسترس است. در این مدت فقط میتوانید گواهی خود را برای خریدوفروش بگذارید. برای فروش گواهی سپرده خود در بورس به کد بورسی معاملات بورس کالا نیاز دارید.
برخی از ارزهای دیجیتال که با طلا پشتیبانی میشوند، به رمزارزهای پشتوانه طلا معروف هستند. ارزهای دیجیتال که بتوانند ارزش طلا داشته باشند و ماهیت دیجیتالی خود را حفظ کنند و مردم بتوانند از مزایای ذخیره طلا بدون نگهداری و محافظت از شمشهای طلا استفاده کنند. در حقیقت ارز دیجیتال با پشتوانه طلا توسط ارزش فیزیکی طلا پشتیبانی میشود. طلای مورد استفاده برای پشتیبانی از ارز دیجیتال با پشتوانه طلا در ذخایر طلا نگهداری میشود که معمولاً در بانکها و سایر مؤسسات توسط شخص ثالث نگهداری میشود. برخی از رمزارزهای پشتوانه طلا توکنها هستند.
یکی از روشهای سرمایهگذاری در طلا، استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری در طلا است. با استفاده از کد بورسی که در اختیار دارید میتوانید نسبت به خرید نماد صندوقهای پشتوانه طلا اقدام کنید. از مزایای سرمایهگذاری در صندوقهای طلا این است که ریسک سرقت و گمشدن طلا بسیار اندک است. امکان نقدشوندگی سرمایهگذاری در این صندوقها بالا است و درعینحال هزینههای مبادلاتی اندکی دارند. از معایب این روش آن است که نمیتوانید به طور مستقیم داراییهای خود را مدیریت کنید. این وظیفه درواقع به صندوق سرمایهگذاری که واحدهای آن را خریداری کردهاید، واگذارشده است.
فارکس بزرگترین بازار مالی در دنیا است که در آن انواع ارزها و طلا توسط معاملهگران با یکدیگر مبادله میشود. عمق این بازار و حجم معاملات آن بسیار بالاست و از نقدشوندگی مطلوبی برخوردار است. برای معامله و فعالیت در این بازار محدودیت قانونی زیادی وجود ندارد اما بهواسطهی عدم خدماتدهی برخی از بروکرهای این بازار از کاربران ایرانی با برخی چالشها روبهرو خواهید بود. هرچند که فرصت ایجاد سود در این روش سرمایهگذاری زیاد است اما به علت نوسانهای شدید قیمت طلا، ریسک سرمایهگذاری در این بازار نسبتاً بالا است. تحلیل روند قیمت طلا در فارکس دشوار است و نیاز به مهارت، تخصص و دانش بالایی دارد.
بهترین نوع خرید طلای فیزیکی انواع سکه است. بهترین نوع طلای غیرفیزیکی صندوقهای پشتوانه طلا در بورس است که اگر کد بورسی در اختیار داشته باشید میتوانید طی ساعات مشخصی آنها را معامله کنید. خرید اونس طلا در بازار جهانی فارکس نیز ریسک فراوانی را به همراه دارد. البته قیمت طلا در ایران تحتتأثیر دو فاکتور است، یکی بالارفتن اونس و دیگری افزایش قیمت دلار بخشی از بازدهی بالای طلا در ایران نشئتگرفته از افزایش قیمت دلار است و آیندهی این بازار را نباید بهصورت مستقل از بازار طلا بررسی کرد.