افرادی که از وقت یا دانش کافی برای سرمایهگذاری برخوردار نیستند یا تمایل دارند سرمایهشان توسط افراد حرفهای و خبرهی بازار سرمایه، سرمایهگذاری شود، میتوانند از سرمایهگذاری به روش غیرمستقیم استفاده کنند. سرمایهگذاری به روش غیرمستقیم، بهطورکلی بهرهگیری از دو ابزار صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردانها را به همراه دارد. سرمایهگذاری در قالب سبدگردانها غالباً نیازمند میزان بالایی از سرمایه است. اما در صندوقهای سرمایهگذاری اینگونه نیست و افراد میتوانند با سرمایههای خرد نیز به فکر سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری باشند. صندوقهای سرمایهگذاری انواع مختلفی دارند که برای طیف وسیعی از سرمایه گذاران مناسب هستند. تنوع در صندوقهای سرمایهگذاری بهواسطهی ترکیب دارایی صندوقهای سرمایهگذاری مختلف است که میتواند شامل یک یا چند دارایی متفاوت بوده و بنابراین دارای ریسکهای مختلف باشد.
بدین ترتیب شخصی که میخواهد یک سرمایهگذاری کاملاً کمریسک داشته باشد و شخصی که مایل به یک سرمایهگذاری با ریسک بالاتر و در نتیجه بازده بالاتر است، هر دو میتوانند از میان انواع این صندوقهای سرمایهگذاری گزینه مناسب خود را انتخاب نمایند. معمولاً داراییهای صندوقها میتواند شامل اوراق با درآمد ثابت، پول نقد، سپرده بانکی، گواهی سپردهی بانکی، سکه و طلا، سهام و … باشد. این ترکیب دارایی میتواند در سودآوری و ریسک صندوق تأثیر مستقیم داشته باشد. معیارهای متعددی برای انتخاب بهترین صندوق سرمایهگذاری و همینطور مقایسهی صندوقهای مختلف مطرح است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
صندوقهای سرمایهگذاری باتوجهبه ترکیب دارایی و سرمایهگذاریهای خود، دارای ریسک و میزان بازده متفاوتی هستند و میتوان آنها را به بخشهای مختلفی تقسیم نمود. بهعنوانمثال صندوقهای سهامی، صندوقهایی هستند که از ریسک و بازده بالاتری در یک بازهی زمانی بلندمدت برخوردار بوده و بیشتر مناسب افرادیاند که ریسکپذیری بالاتری دارند. در طرف مقابل صندوقهای سرمایهگذاری همچون صندوقهای با درآمد ثابت، صندوقهای تضمین اصل سرمایه قرار میگیرند که از ریسکپذیری بسیار پایینتری در یک بازهی زمانی بلندمدت برخوردار هستند. در ادامه صندوقهای دارای بیشترین بازدهی در بازهی یکسالهی منتهی به زمان نگارش این مقاله را معرفی میکنیم و پس از آن به روشهای بررسی و مقایسه صندوقها میپردازیم.
برای انتخاب بهترین صندوق سهامی باید به برخی از پارامترها توجه ویژهای داشته باشیم که بعضی از آنها نیازمند داشتن دانش مالی میباشد. به عنوان مثال شما میتوانید عملکرد آن صندوق را در دورههای مختلف رونق و رکود بازار سهام بررسی کنید و هرچه قدر در این فراز و نشیبها عملکرد صندوق نسبت به شاخصهای مختلف بازار سهام بهتر باشد، احتمالاً آن صندوق میتواند گزینه مناسبتری برای ما باشد. همچنین اگر شما از سطح مشخصی از دانشمالی و سرمایهگذاری برخودار باشید میتوانید با بررسی پرتفوی صندوق و سهمها و صنایعی که روی آن سرمایهگذاری کرده، تصمیمگیری نمایید.
برای انتخاب بهترین صندوق مختلط نیز مانند صندوق سهامی، برخی از ویژگیها وجود دارند که در هنگام انتخاب صندوق مختلط باید به آن توجه کنیم. مورد اول ترکیب دارایی صندوق و اینکه چه درصدی از دارایی خود را در سهام و چه درصدی را سرمایهگذاریهای بدون ریسک وارد کرده میباشد و مورد دوم سابقهی آن صندوق مختلط است. در رابطه با مورد اول قاعدتاً اگر شما نظر مثبتی درباره آینده بورس داشته باشید، صندوقی را میبایست انتخاب کنید که درصدی بیشتری را در بازار سهام سرمایهگذاری کرده است.
مطلب پیشنهادی: بهترین صندوق درآمدثابت کدام است؟
افرادی که سرمایهگذاری غیرمستقیم را انتخاب میکنند درگیر بهینهیابیهای مستمر پرتفوی خود نخواهند شد. اما انتخاب اولیهی آنها از تأثیر قابلتوجهی بر بازدهی آینده خواهد داشت. ازاینروی انتخاب بهترین صندوق سرمایهگذاری از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. در ادامه به برخی از پارامترهای حائز اهمیت در انتخاب بهترین پرتفوی سرمایهگذاری اشاره میکنیم.
صندوقهای سرمایهگذاری دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام باتوجهبه ماهیت صندوق و سیاستهای صندوق متفاوت از یکدیگر خواهند بود. به همین دلیل یکی از اصلیترین موارد مقایسه و بررسی عملکرد صندوقها مشاهده کارنامه عملکردی و بررسی بازده صندوقها در سالهای گذشته است. شما با بررسی گذشتهی صندوقها متوجه میشوید که صندوق تا چه حد در مسیر اهداف سیاستگذاری شده خود، موفق پیش رفته است و از چه بازدهی در طول زمان برخوردار بوده است. همچنین بررسی نحوه عملکرد صندوق موردنظر در زمانهای صعودی و یا نزولی بازار نیز نکتهی پر اهمیتی است که با بررسی کارنامه صندوق سرمایهگذاری قابلمشاهده است.
نکتهی قابلاشاره آن است که بایستی بازده صندوق را به توجه به نوع صندوق و میزان ریسک آن مقایسه کنیم. چرا که صندوقهای کمریسک همانند صندوقهای با درآمد ثابت نمیتوانند با دیگر انواع صندوقها یا شاخصهای اصلی بازار سرمایه قیاس گردند چرا که از ریسک پایینتر و معمولاً بازده کمتری برخوردار خواهند بود. بدین ترتیب میتوان گفت از نظر این معیار باید صندوق سرمایهگذاری را انتخاب کنیم که با پذیرفتن سطح معینی از ریسک بالاترین بازدهی را داشته باشد یا با داشتن سطح معینی از بازدهی، کمترین ریسک را به همراه داشته باشد.
ضریب آلفا یکی از معیارهایی است که میتواند در مقایسه عملکردها مورداستفاده قرار بگیرد. این ضریب مقدار بازدهی مازاد یک صندوق را نسبت به شاخص معیار که همان شاخص بازار است خواهد سنجید. به این معیار بازدهی فعال نیز گفته میشود. بازدهی فعال میتواند بازهای شامل اعداد مثبت، صفر و منفی باشد و ضریب آلفای کمتر به معنای عملکرد پایینتر و ضریب آلفای بالاتر و مثبت به معنای عملکرد بهتر نسبت به شاخص خواهد بود و همچنین ضریب آلفای صفر نیز به معنای بازدهی متناسب با شاخص مدنظر خواهد بود. در مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری نیز ضریب آلفای مثبت به معنای عملکرد بهتر صندوق نسبت به شاخص خواهد بود. ضریب آلفا را میتوان از رابطه زیر به دست آورد.
که در آن Rm بازدهی شاخص کل، Rp بازدهی صندوق مدنظر از ابتدای شروع فعالیت و Rf نرخ بازده بدون ریسک آن خواهد بود. همچنین ضریب بتای استفاده شده را در قسمت بعد شرح میدهیم.
ضریب بتا هم یکی از پرکاربردترین معیارهای مقایسه در بازار سرمایه است. این ضریب ریسک صندوق سرمایهگذاری مدنظر را با ریسک مربوط به شاخص کل بازار مقایسه خواهد کرد. بهاینترتیب بهوسیله این ضریب میتوان میزان همبستگی صندوق مدنظر را با نوسانات کل بازار مقایسه کرد. چنانچه ضریب بتای صندوق سرمایهگذاری مدنظرتان عددی بیشتر از یک باشد به آن معنا است که نوسانات آن بازهی بیشتری از نوسانات بازار داشتهاند و برعکس این موضوع اگر ضریب بتای صندوقی کوچکتر از یک بود نوسانات آن کمتر از نوسانات شاخص بازار خواهد بود. بنابراین ضریب بتای یک برای صندوق سرمایهگذاری به معنای نوسانات برابر با شاخص کل است.
همچنین اگر فرض کنیم ضریب بتای صندوقی عددی بیشتر از یک بهعنوانمثال ۳ را نشان دهد بدان معناست که اگر بازار ۱۰ درصد صعود بکند صندوق سرمایهگذاری ۳ برابر بازار یعنی ۳۰ درصد رشد خواهد داشت و اگر عددی کمتر از یک بهعنوانمثال ۰.۵ باشد. یعنی رشد یا افت آن نصف رشد یا افت شاخص خواهد بود.
ضریب بتای صفر برای یک صندوق سرمایهگذاری به معنای آن است که رابطهای میان رشد یا افت صندوق و بازار وجود ندارد. ضریب بتا را میتوان از این رابطه به دست آورد.
که rM لیست بازدهی روزانه شاخص کل و ri لیست بازدهی روزانه صندوق مدنظر و n تعداد روزهای دوره است. میزان بهینهی ضریب بتا برای تشخیص بهترین صندوق سرمایهگذاری به وضعیت بازار بستگی دارد. طبیعتاً در شرایط صعودی بازار، ضریب بتای بیشتر بر کمتر و در شرایط بازار نزولی، ضریب بتای کمتر بر بیشتر ارجحیت دارد.
دارایی تحت مدیریت صندوقهای سرمایهگذاری یا AUM از بهترین معیارهای تصمیمگیری در خصوص بهترین صندوق سرمایهگذاری است چرا که هرچه یک صندوق دارای سرمایه تحت مدیریت بیشتری باشد به معنای آن است که افراد بیشتری به این صندوق اعتماد کردهاند و مشخصاً جایی که افراد بیشتری به آن اعتماد میکنند از مسئولیتپذیری و کیفیت بالاتری هم برخوردار بوده است که توانسته این اعتماد را جلب کند و احتمالاً تلاش بیشتری در حفظ صرفه و صلاح سرمایهگذاران خود خواهد داشت. همچنین صندوقهایی که از سرمایه تحت مدیریت زیادی برخوردار هستند طبیعتاً تلاش میکنند تا از بهترین متخصصان و حرفهایترین افراد برای مدیریت بهینه سرمایه استفاده نمایند.
روشهای مختلفی برای استخراج اطلاعات صندوقهای سرمایهگذاری موجود است که در مسیر انتخاب بهترین صندوق سرمایهگذاری به شما کمک خواهند کرد. یکی از این روشها مراجعه به سایت مدیریت فناوری بورس تهران خواهد بود. در این سایت اطلاعات بسیار گستردهای از تمامی شرکتهای حاضر در بورس و فرابورس و همچنین تمام صندوقهای سرمایهگذاری مختلف موجود است. همچنین سایت فیپیران نیز بهصورت تخصصی برای این موضوع قابلاستفاده است که اطلاعات هر صندوق در آن ثبت شده و قابلمقایسه خواهد بود.
شما میتوانید با مراجعه به سایت fipiran به آدرس https://www.fipiran.com/ اطلاعات تمامی صندوقهای سرمایهگذاری مختلف از جمله ضرایب آلفا، بتا و کل ارزش خالص داراییهای آنها را مقایسه نمایید.
در تصویر بالا که از این سایت استخراج شده است مشاهده میکنید که صندوقهای گنجینه زرینشهر، لوتوس پارسیان و صندوق با درآمد ثابت کاردان باارزش خالص کل دارایی بیشتر از ۴۰۰۰۰۰ میلیاردریالی سه صندوق برتر از جنبه میزان دارایی تحت مدیریت هستند.
بهطورکلی صندوقهای سرمایهگذاری یکی از بهترین انتخابهای ممکن برای افرادی هستند که مایل به یک سرمایهگذاری مدیریت شده و توسط افراد متخصص هستند. ریسک و بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری بر اساس ترکیبهای دارایی متفاوت هر صندوق با دیگری متفاوت است و بنابراین میتوان بر اساس میزان ریسکپذیری به سراغ صندوق یا صندوقهای به خصوصی رفت که باهدف ما یکسو هستند. روشها و معیارهای مختلفی همچون میزان بازدهی صندوق، ارزش کل داراییهای صندوق، ضرایب بتا و آلفا و … جهت مقایسه و تشخیص بهترین صندوقهای سرمایهگذاری ازنقطهنظرهای متفاوت وجود دارد که میتوان علاوه بر کارنامه عملکردی صندوقها، آنها را بررسی نمود. البته این ضرایب در خصوص صندوقهای درآمد ثابت و مختلط موضوعیت نخواهند داشت و برای مقایسهی بهترین صندوقهای سهامی مناسب خواهند بود.
برای دسترسی به سایر مقالات و محتوای آموزشی وارد شوید.